
Azalia pontyjska (różanecznik żółty, różanecznik pontyjski), Rhododendron luteum Sweet (Rh. flavum G.Don., Azalea pontica L.)
Rodzina Wrzosowate (Ericaceae)
Gatunek rodzimy i chroniony; gleby kwaśne i próchnicze, cienioznośny, odporny na mrozy [1, 2]
Szeroko rozgałęziony krzew do 3 m wys., żyje do 100 lat. Występuje we wsch. Europie i zach. Azji [1, 2].
Występowanie
Kwiaty - piękny zapach i omdlenia
Owoce
Lepkość
Orzęsione liście
Stanowiska w Polsce
Azalia a różanecznik
Azalia pontyjska występuje głównie w Azji Zachodniej, ale spotyka się jej stanowiska również w Europie, w tym jedno w Polsce (koło Leżajska). Jest ona jedynym rodzimym gatunkiem rododendronu i podlega ścisłej ochronie gatunkowej. Ze względu na jej odporność na mrozy i niskie wymagania glebowe azalia pontyjska jest jednym z najczęściej uprawianych rododendronów w naszym kraju [1, 2].
Azalia pontyjska jest rośliną trującą. Jej piękne żółte kwiaty mają bardzo intensywny i przyjemny zapach, który po dłuższym czasie u ludzi i zwierząt może powodować zawroty głowy i omdlenia [1].
Pszczoły również mogą ulegać podtruciu, gdyż nawet nektar zawiera substancje toksyczne. Należy zatem unikać stawiania uli przy kwitnących zaroślach azali pontyjskiej, aby nie uzyskać trującego miodu (powoduje on biegunkę, gorączkę, wymioty, osłabienie serca i omdlenia) [1].
Owocami azali pontyjskiej są ok. 1,5 cm torebki z dużą zawartością drobnych nasion.
Młode liście pędy i rozwijające się kwiaty azali pontyjskiej są pokryte gruczołkowatymi włoskami, które powodują lepkość tych części rośliny.
Liście azali pontyjskiej są owłosione po obu stronach oraz mają wyraźnie orzęsione brzegi. Na jesieni ładnie się wybarwiają, a następnie opadają na zimę.
W Polsce naturalne stanowisko azali pontyjskiej znajduje się na południowym wschodzie, gdzie zimy są mroźne. Utrudnia to kiełkowanie nasion i sprawia, że rozmnaża się ona tam głównie wegetatywnie przez odrośla korzeniowe. W łagodniejszym klimacie Polski zachodniej występują sztuczne stanowiska, na których obserwujemy samosiew azali pontyjskiej.

Rododendrony to jedne z najpopularniejszych krzewów ozdobnych na świecie. Tradycyjnie dzieli się je na zimozielone różaneczniki i zrzucające liście na zimę azalie. Większość z rododendronów ma duże wymagania klimatyczne i glebowe, co powoduje, że w Polsce trudno się je uprawia.
Literatura:
1. Seneta W., Dolatowski J., 2006."Dendrologia" Wydanie II poprawione i uzupełnione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. s. 254
2. Bugała W., 1991. "Drzewa i Krzewy dla terenów zieleni" wydanie II. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1991. s.439
opracowała Anna Górska, Wrocław 2015